เครื่อง Centrifuge ฮีมาโตคริต หรือที่เรียกว่า เครื่องปั่นเหวี่ยงฮีมาโตคริต เป็นอุปกรณ์ที่ใช้ในการแยกองค์ประกอบของเลือดออกจากกันโดยการใช้แรงเหวี่ยง อุปกรณ์นี้ใช้ในการวัดสัดส่วนของเม็ดเลือดแดงในเลือดเมื่อเทียบกับปริมาตรของเลือดทั้งหมด ซึ่งเรียกว่าสัดส่วน ฮีมาโตคริต (Hematocrit)
การทำงานของเครื่อง Centrifuge ฮีมาโตคริต
หลักการทำงาน: เครื่องจะหมุนหลอดเลือดด้วยความเร็วสูง ทำให้ส่วนประกอบต่าง ๆ ในเลือดแยกออกจากกันตามความหนาแน่น ส่วนที่หนาแน่นกว่าจะถูกเหวี่ยงไปอยู่ที่ด้านล่างของหลอดเลือด ส่วนที่เบากว่าจะอยู่ด้านบน
เม็ดเลือดแดง (Red Blood Cells – RBCs) จะอยู่ที่ด้านล่าง เนื่องจากมีความหนาแน่นสูงกว่า
พลาสมา (Plasma) ซึ่งเป็นส่วนประกอบที่เบากว่า จะลอยอยู่ด้านบน
ชั้นบัฟฟีโค้ท (Buffy Coat) ซึ่งเป็นชั้นที่มีเม็ดเลือดขาวและเกล็ดเลือด จะอยู่ตรงกลางระหว่างเม็ดเลือดแดงและพลาสมา
การวัดฮีมาโตคริต: หลังจากปั่นแยกเสร็จ จะสามารถวัดสัดส่วนของเม็ดเลือดแดงเมื่อเทียบกับปริมาตรทั้งหมดของเลือดในหลอด ตัวเลขที่ได้มักจะแสดงเป็นเปอร์เซ็นต์ เช่น ฮีมาโตคริต 45% หมายความว่า 45% ของปริมาตรเลือดนั้นเป็นเม็ดเลือดแดง
การใช้งานหลัก
การตรวจ ฮีมาโตคริต ใช้ในการวินิจฉัยภาวะโลหิตจาง (Anemia) ซึ่งมีจำนวนเม็ดเลือดแดงต่ำ หรือภาวะเม็ดเลือดแดงสูง (Polycythemia)
ใช้ในการประเมินสภาวะทางสุขภาพของผู้ป่วยที่อาจมีการเสียเลือดมาก เช่น ภาวะขาดน้ำ หรือการตรวจเลือดในกลุ่มผู้ป่วยที่มีความเสี่ยง
ข้อดีของเครื่อง Centrifuge ฮีมาโตคริต
รวดเร็วและแม่นยำในการแยกส่วนประกอบของเลือด
ใช้งานง่ายและเป็นเครื่องมือพื้นฐานในห้องปฏิบัติการทางการแพทย์
ช่วยในการวินิจฉัยโรคเกี่ยวกับระบบเลือดได้อย่างมีประสิทธิภาพ
การวัดฮีมาโตคริตเป็นหนึ่งในเครื่องมือสำคัญในการตรวจวินิจฉัยภาวะโลหิตในห้องปฏิบัติการ