ในการทำงานในห้องปฏิบัติการเคมี การวัดปริมาตรของสารละลายอย่างแม่นยำเป็นเรื่องสำคัญ เครื่องมือที่เราใช้บ่อยคือ บิวเรตต์ (Burette) และ ปิเปต (Pipette) ถึงแม้จะดูคล้ายกันเพราะทั้งคู่ใช้สำหรับตวงสารละลาย แต่จริง ๆ แล้วทั้งสองมีบทบาทและวิธีใช้ที่แตกต่างกันอย่างชัดเจน ดังนี้
บิวเรตต์ (Burette)
หน้าที่หลัก: ใช้ ปล่อยสารละลายทีละน้อย ลงไปในปฏิกิริยา เช่น
ลักษณะ: เป็นท่อยาว มีขีดบอกปริมาตรละเอียด (เช่น 0.1 mL) และมีวาล์วควบคุมการไหลอยู่ด้านล่าง
ความแม่นยำ: สูงมาก เหมาะสำหรับการค่อยๆ หยดสารละลายลงในอีกสารหนึ่ง
วิธีใช้: เติมสารละลายลงในบิวเรตต์แล้วใช้มือหมุนวาล์วหยดลงทีละนิด เพื่อควบคุมปริมาตรที่ใช้ได้อย่างแม่นยำ
ตัวอย่างการใช้งาน: การไทเทรตหาความเข้มข้นของกรด-เบส
ปิเปต (Pipette)
หน้าที่หลัก: ใช้ ดูดและปล่อยสารละลายในปริมาตรที่แน่นอน จากจุดหนึ่งไปยังอีกจุดหนึ่ง
ลักษณะ: มีหลายชนิด เช่น ปิเปตแบบวัดปริมาตรคงที่ (Volumetric pipette) และปิเปตแบบมีสเกล (Measuring pipette)
ความแม่นยำ: สูง โดยเฉพาะแบบ Volumetric
วิธีใช้: ใช้แรงดูด เช่น ลูกยางหรือระบบสูบ เพื่อดูดสารเข้าไปในปิเปต แล้วปล่อยออกให้หมด
ตัวอย่างการใช้งาน: การดูดตัวอย่างสารละลายเพื่อใช้ในการวิเคราะห์ หรือเจือจางสาร
| รายการ | บิวเรตต์ | ปิเปต |
| การควบคุมปริมาตร | หยดทีละนิด ปรับได้ตามต้องการ | ปริมาตรตายตัว |
| การใช้งาน | ใช้ในงานไทเทรต (Titration) | ใช้ในการดูดและจ่ายสารละลายทั่วไป |
| ตำแหน่งใช้งาน | ติดตั้งแนวตั้ง หยดสารลงข้างล่าง | ถือด้วยมือ ย้ายสารจากที่หนึ่งไปอีกที่หนึ่ง |
| ความแม่นยำ | แม่นยำสูงมาก | แม่นยำสูง |
บิวเรตต์ = หยดช้า ควบคุมได้ เหมาะกับไทเทรต
ปิเปต = ดูดแม่น ย้ายชัวร์ ใช้ส่งสารจากจุด A ไป B
